Sık Sorulan Sorular

Psikoterapi, bireylerin ruh sağlığını iyileştirmeye yönelik yapılan bilişsel, duygusal ve davranışsal sıkıntıların çözümünü hedefleyen teknik ve uygulamalar bütünüdür. Seans içinde bireyin sorun yaşadığı alanlar belirlenir ve bu alanlara yönelik müdahalelerde bulunulur. Bu süreçte hem terapistin hem danışanın farklı sorumlukları vardır. Seanslarda çalışılan teknik ve uygulamaları desteklemek için ev çalışmaları belirlenir. Ev çalışmalarının psikoterapi sürecine pek çok katkısı vardır. Danışan ev çalışmaları sayesinde seanslarda edindiği bilgi ve becerileri bir sonraki seansa kadar günlük hayatta uygulama fırsatı bulur. Yanı sıra seanslarda kullanılan pek çok teknik ve uygulama danışanın seans dışında rahatlıkla pratik edebileceği şekildedir. Psikoterapinin amacı (Bilişsel davranışçı terapiler için) danışanı kendi terapisti yapmaktır. 

Psikolojik destek almak kadar bu desteğin kimden alındığı da oldukça önemlidir. Ruh sağlığı alanında psikoterapi hizmeti verme yetkisi Klinik Psikologlara ve Psikiyatri uzmanlarına aittir. Doğru bir uzmana ulaşmak için dikkat edilebilecek önemli noktalardan bazıları aşağıdaki gibidir;

• Uzmanın akademik eğitimini ve aldığı diğer eğitimleri belgeleyebilmesi
• Bilimselliği kanıtlanmış ekollerle çalışan bir uzman olması
• Etik anlayışa sahip, mesleğin ilkelerini ihlal etmeyen bir uzman olması

Hepimizin problemlerimizi kendi başımıza çözdüğümüz zamanlar vardır. Yanı sıra problemlerimizi sosyal destek alarak ya da konuyla ilgili kitaplar okumak gibi çeşitli destek kaynaklarına başvurarak da çözebiliriz. Ancak bazı durumlarda mevcut kaynaklarımız yetersiz kalabilir. Bunu biraz şuna benzetebiliriz. Grip olduğumuzda biraz istirahat ederek, evde bulunan doğal ya da medikal yöntemlere başvurarak ayağa kalkabiliriz. Diğer taraftan bu desteği/bakımı ailemizin ya da yakınlarımızın karşıladığı durumlar da vardır. Ancak bazı durumlarda kendi çabalarımız ya da yakın çevremizin çabaları yetersiz kalabilir. Grip kronik bir hale gelmişse, günlerce geçmiyor ve giderek daha sıkıntı veren bir hal alıyorsa önüne geçmek isteriz. Bu durumda bir hekime muayene olur ve tedavi planına uyarız. Ruh sağlığının beden sağlığına kıyasla görünürlüğü daha azdır. bu nedenle daha sık ihmal edilir. Ancak bu durum ruh sağlığının daha az önemli olduğu ya da ruh sağlığına dair sorunların kendiliğinden geçebilecek olduğu anlamını taşımaz. Zorlandığımız, içinden çıkamadığımız veya acı çektiğimiz süreçlerden geçiyorsak ya da kendimizi keşfetmek gibi sebeplerimiz varsa psikoterapiye ihtiyaç duyuyor olabiliriz. 

Duygu ve düşüncelerinizin bir süredir daha karmaşık veya rahatsız edici bir hale geldiği, ilişkilerinizde çıkmaz sokağa girdiğinizi fark ettiğiniz, bir süredir aynı sıkıntıların içinde dönüp durduğunuzu hissettiğiniz zamanlarda psikoterapiye ihtiyaç duyuyor olabilirsiniz. Bazen de duygu ve düşünce süreçlerimizi fark etmemiz daha zordur ve bedenimize kulak vermemiz iyi olabilir. Uykumuzun ya da iştahımızın bozulduğu, kendimizi sürekli yorgun ya da halsiz hissettiğimiz bir süreçten geçiyor olabiliriz. Tüm bunlar eğer gerekli tıbbi tetkikler yapılmış ve bir sonuca varılamamışsa psikolojik sorunlara işaret ediyor olabilir. 

Terapi sürecinde hem danışanın hem de terapistin eşit düzeyde olmak üzere farklı sorumlulukları vardır. Planlanan seanslara zamanında katılım sağlamak, seans içinde planlanan ev uygulamalarını yapmak, sorun yaratan ya da önemli bulduğunuz bilgi ve deneyimleri seansa taşımak gibi sorumluluklar danışana aittir.

Psikologların ilaç yazma yetkisi yoktur. İlaç yazma yetkisi psikiyatriste (tıp hekimi) aittir. Psikoterapi sürecinde gerekli görürse terapistiniz sizi bir psikiyatri uzmanına yönlendirebilir. Böyle bir durumda psikoterapi ve ilaç tedavisi birbirini destekleyen yöntemlerdir. Bazı durumlarda ise yalnızca psikoterapi yeterli olmakta ve ilaç kullanımı gerekmemektedir.

Terapiyle gündelik problemler daha hızlı çözüme kavuşabilir ancak olumsuz çocukluk deneyimlerimizin etkisiyle ortaya çıkan problemler, yaşadığımız travmatik olaylar, kronik hale gelmiş sıkıntılar ya da ilişkisel problemler vb. için genellikle daha uzun bir psikoterapi sürecine ihtiyaç duyulur. Değişim; emek, istikrar ve zaman isteyen bir süreçtir. Terapi sürecini bir yola benzetecek olursak ulaşmak istediğimiz yerin neresi olduğuna bağlı olarak daha kısa ya da uzun bir yolculuk yapmamız gerekebilir. Terapi sürecinin en başında terapiyle ne gibi değişimler hedeflendiği konuşulur ve bir “rota” (terapi hedefleri) oluşturulur. Bu rota yolculuk esnasında değişebildiği gibi yolun en başında bize genel anlamıyla bir fikir vermesi açısından gereklidir. Terapistiniz size hedeflenen değişimler için aşağı yukarı kaç seansa ihtiyaç olduğunu söyleyebilir. 

Terapi sürecine başlarken ya da devam ederken zorlanmamız olağandır. Değişim ve değişim için atılan ilk adımlar dirençli olabildiğimiz bir süreçtir. Hiçbir şeyin değişmeyeceğini düşünebiliriz. Bu ve benzer sebeplerle umutsuz, karamsar, kaygılı hissedebiliriz. Ya da daha keyifli, umutlu hissettiğimiz bir an yaşadığımızda aslında terapiye pek de ihtiyaç duymadığımızı düşünebiliriz. Kafamızın karıştığı bu gibi durumlarda bir uzmanın fikrini almak faydalı olabilir. Terapistiniz size terapi süreci hakkında bilgi verebilir ve böyle bir sürece ihtiyacınız olup olmadığına birlikte de karar verebilirsiniz. En nihayetinde siz kendiniz hakkındaki uzman kişisiniz. Terapistiniz de ruh sağlığı alanındaki uzman kişi. Karşılıklı paylaşımla daha sağlıklı bir karara varılabilir.

Online terapi özellikle pandemi süreciyle birlikte eskiye göre daha sık başvurulan bir yöntem olmuştur. Mesafe, ücret ya da diğer koşullar sebebiyle online terapi psikoterapi hizmetine ulaşılabilirliği artıran bir seçenektir. Psikoterapilerde yüz yüze ya da online fark etmeksizin önemli olan nokta düzenli biçimde seanslara katılım sağlamaktır. Online seanslar sırasında danışanın rahat ve güvende hissedeceği bir ortam oluşturması önemlidir. 

Seans süreleri çalışılan ekole göre değişebilmektedir. Bilişsel davranışçı terapide ise bu süre 50 dakika şeklindedir. Bazı durumlarda seanslar daha uzun planlanabilir. Bu durumda terapistiniz sizi bilgilendirecektir.